Gentblogt

Vivat Willem onze koning

donderdag 26 mei 2011 13u08 | Animuz (tekst), Comité 1815-2015 Willem bedankt! (beeld) | 8 reacties
Trefwoorden: standbeeld, Willem I.

Op zaterdag 21 mei 2011 werd in theater Tinnenpot te Gent het ‘Comité 1815-2015 Willem bedankt!’ voorgesteld. Dat comité kwam er op initiatief van prof. em. dr. A. K. Evrard, bestaat uit academici en politici en ijvert voor een standbeeld van Willem I, koning van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Het Verenigde wat? En, wilden wij die Willem dan niet weg?

Toen op 31 maart 1814 het Parijs van de Franse keizer Napoleon werd veroverd, werd het tijd voor hem om op te krassen (naar Elba). Terwijl de geallieerden in Wenen op een congres over het nieuwe Europa onderhandelden, ontsnapte Napoleon voor het draaien van een sequel. Zijn comeback eindigde in mineur toen in de Zuidelijke Nederlanden, meer bepaald te Waterloo, de Pruisische, Engelse en Nederlandse legers zijn Frans leger versloegen. Dit keer werd NB iets verder verbannen (naar Sint-Helena). Maar ging het hier niet over Willem Frederik van Oranje-Nassau? Geduld!

Willem Frederik van Oranje-Nassau vocht reeds in 1793 tegen de Fransen in onze streken. Toen deze laatsten in 1814 de Zuid-Nederlandse scène verlieten, zette Willem voor het eerst in 18 jaar weer voet op Nederlandse bodem. Op het Congres van Wenen kreeg hij de voormalige Oostenrijkse Nederlanden, die als buffer voor het noorden van Frankrijk moesten dienen, toegewezen. Zo werden de Nederlanden na 234 jaar opnieuw herenigd. Maar wat heeft dat nu allemaal met Gent te maken? U komt het zodra te weten.

Op de voorstelling van het comité werd aan de aanwezigen (onder wie naast pers ook vele politici en prominente historici en andere academici) eerst het leven en de persoon van Willem I uit de doeken gedaan. Nadien kwam eregouverneur van Oost-Vlaanderen en prof. em. dr. Herman Balthazar enige toelichting brengen bij het belang van Willem I voor Gent en schetste hij een kader waarbinnen het huidige comité te plaatsen valt. Willem I deed in september 1814 zijn eerste intrede in de stad die hem nooit meer zou loslaten, of toch? De vorst deed veel voor de Arteveldestad waarbij twee verwezenlijkingen in het bijzonder ook vandaag nog een belang van wereldformaat hebben.

In 1816 werd door Willem I te Gent een universiteit opgericht. De UGent telt vandaag zo’n 32.000 studenten (60.000 in de Associatie Universiteit Gent) en staat in de top 100 van de Shanghai ranking. Het belang van de UGent voor Gent, Vlaanderen, België, de wereld en zelfs het universum hoef ik niet te verwoorden. We zijn daar, denk ik, allemaal van overtuigd.
In 1817, het openingsjaar van de universiteit, werden ook plannen gesmeed om de oude Sassevaart te hergraven. Amper 5 jaar later tekende Willem I het Koninklijk Besluit voor de verbetering en de verlenging van de Sassevaart naar Terneuzen om o.a. een toegang voor zeeschepen naar Gent te creëren. Tien jaar na de eerste plannen werd het kanaal feestelijk geopend. Maar daarmee begon het allemaal voor Gent: dokken, kaaien, sluizen etc. kortom, een haven werd aangelegd. Spreker Sas van Rouveroij bracht een korte historische schets van de Gentse haven en haar belang vandaag en morgen. De Gentse haven stelt vandaag (direct en indirect) zo’n 69.000 mensen te werk en levert jaarlijks zo’n 7 miljard euro toegevoegde waarde op.

Daarnaast bezorgde Willem I aan de Gentse textielindustrie overzeese markten via de Nederlandse kolonies. Hij subsidieerde de textielnijverheid en de oprichting van het metaalconstructiebedrijf Phoenix. Willem I voorzag de Gentenaars ook van gasverlichting en liet honderden lantaarns in de Gentse straten plaatsen. Wat vandaag nog in het oog springt, zijn de Gentse Floraliën, die hij een boost gaf door aan het kleinschalige initiatief dat aan de Coupure ontstond de koninklijke titel te verlenen.

De Gentenaars wilden Willem niet weg. Ze tekenden petities en werden nog tot in 1842 door een orangistische meerderheid bestuurd. De aandacht voor en de band met Nederland kende doorheen de 19e en 20e eeuw verscheidene ups en downs. Naast de woelige politieke initiatieven, ontstonden gedurende deze twee eeuwen ook verenigingen die zich sterk distantieerden van enige politiek en zich op taalkundig en cultureel vlak wilden profileren. Het Algemeen Nederlands Verbond was zo’n vereniging die op het einde van de 19e eeuw ontstond als literaire vereniging. In 1957 werd het tijdschrift Ons Erfdeel opgericht, dat zich inliet met de promotie van de Nederlandse taal en cultuur. Een nieuwe heropleving kwam er in de jaren 1980-1990 met de Nederlandse Taalunie, de Brakke Grond in Amsterdam en het Cultureel Verdrag tussen Vlaanderen en Nederland. Balthazar schetste de oprichting van het Comité 1815-2015 Willem bedankt! in deze context van hernieuwde aandacht voor onze culturele en historische (Gentse) band met Nederland.

Dat het comité volledig los staat van enige politieke agenda werd meerdere malen door de verscheidene sprekers duidelijk gemaakt. De plaatsing van standbeelden ging in het verleden nogal eens gepaard met grootse politieke manifestaties. Vandaag de dag hebben standbeelden niet meer deze functie. Het initiatief is eerder bedoeld om een lieu de mémoire te creëren en de Gentenaars aan de belangrijke rol van Willem I voor hun stad te herinneren. Een plaats voor dat standbeeld is nog niet gevonden. Want eerst moet de stad haar toestemming geven. Om het project op de agenda van de gemeenteraad te krijgen, zamelt het comité minimum 2.200 Gentse handtekeningen in via een petitie. Om dat cijfer te bekomen, zal het comité aanwezig zijn op o.a. de Gentse Feesten en de Cultuurmarkt. Naast handtekeningen zijn ook financiële giften erg welkom.

Voor meer informatie kan u terecht bij het secretariaat van het comité: Burgstraat 55/0 A 9000 Gent. Binnenkort kan u ook terecht op hun website

© 2011 GENTBLOGT VZW